Nieuwsbrief special: Festival voor Jou!

Artikel door Movisie Een vluchteling kan alleen zijn weg vinden in de samenleving als hij zelf ruimte, vertrouwen en verantwoordelijkheid krijgt. Vrijwilligerswerk kan hieraan bijdragen. Nu er veel Oekraïense vluchtelingen naar Nederland zijn gekomen, is het belangrijk hen te ondersteunen in het zoeken naar vrijwilligerswerk. Wat is er nodig om dit goed te laten verlopen? 1. Begin met het bepalen van de doelen Stel korte en lange termijn doelen, voor de vluchteling zelf en met betrekking tot de samenleving. Het doel voor de vluchteling zelf is bijvoorbeeld dat hij van betekenis is voor anderen. En het doel vanuit beleid kan gericht zijn op (arbeids)participatie. Een handig hulpmiddel om de doelen voor participatie in kaart te brengen waarbij de mens centraal staat, is het Participatiewiel. 2. Verdiep je in de vluchteling Hierbij gaat het om de persoonlijke motivaties, competenties, (werk)ervaringen, zingeving en behoeften (bijvoorbeeld zelfredzaamheid, veiligheid, financiële onafhankelijkheid, ontspanning) van de vluchteling. Om dit in kaart te brengen gebruikt het COA (Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers) een landelijk screeningsinstrument, dat ook basisinformatie kan bieden voor een gemeente of organisatie. Met deze informatie kun je de meest passende vrijwilligersplek vinden. 3. Verdiep je in de wetten en regels In de onlangs door het ministerie uitgebrachte brochure ‘Vrijwilligerswerk door asielzoekers en statushouders in de opvang’ staan tips en aandachtspunten die van belang zijn bij het inzetten van asielzoekers en statushouders als vrijwilliger. Je vindt hier informatie over o.a. de Vrijwilligersverklaring die maatschappelijke organisaties moeten aanvragen voor asielzoekers, waar het vrijwilligerswerk aan moet voldoen, vergoedingen en regelingen etc. 4. Stem af met organisaties die al ervaring hebben Kijk in je eigen omgeving wat er al is op het gebied van vrijwilligerswerk en vluchtelin-gen. Bijvoorbeeld via het steunpunt vrijwilligerswerk, een overzicht vind je op www.vrijwilligerswerk.nl . Er zijn ook organisaties die zich hiermee bezighouden, zoals Stichting Present, New Dutch Connections, VluchtelingenWerk, Syrische Vrijwil-ligers Nederland en NewBees. Ook via social media, zoals New Neighbours en Refugee Start force, is veel nuttige informatie te vinden. Pharos, het Expertisecentrum Gezondheidsverschillen, richt zich met het programma ‘Aan de Slag’ op lokale samenwerking voor vrijwilligerswerk door vluchtelingen. 5. Schep helderheid over het begrip vrijwilligerswerk Voor veel vluchtelingen is het niet duidelijk wat vrijwilligerswerk is. Het is daarom goed om dit nader uit te leggen, bijvoorbeeld dat het te vergelijken is met ‘community work’, werk voor de gemeenschap. Ook helpt het om uit te leggen wat het de vluchteling kan opleveren, zoals sociale contacten, verdere kennismaking met de Nederlandse samenleving, het leren van de taal en afleiding van dagelijkse zorgen. 6. Bied een divers aanbod van vrijwilligerswerk Door vrijwilligerswerk uit verschillende sectoren (sport, cultuur, zorg, welzijn) aan te bieden, geef je een goed beeld van wat het vrijwilligerswerk in Nederland te bieden heeft. Ook is dan de kans het grootst dat de vluchteling vrijwilligerswerk vindt dat het beste bij hem past en niet te ver weg is. 7. Zorg voor een goede landing en begeleiding Voor een succesvolle match en een positieve ervaring voor iedereen is het belangrijk dat er voor een passende begeleiding wordt gezorgd. Wat een vluchteling nodig heeft, verschilt uiteraard. Een kennismakingsgesprek waarin gevraagd wordt naar mogelijkheden, verwachtingen en wat de vluchteling nodig heeft, ondervangt dit. Zowel beroepskrachten als vrijwilligers kunnen een rol spelen in de begeleiding van de vluchteling bij het vrijwilligerswerk. Vluchtelingen kunnen bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen in groepjes met andere vrijwilligers of met een vrijwillig maatje ernaast. 8. Denk na over hoe je de zelfredzaamheid van de asielzoeker stimuleert Een vluchteling kan uiteindelijk alleen zijn weg vinden in de samenleving, als hij zelf ruimte, vertrouwen en verantwoordelijkheid krijgt. Hierbij past een ‘empowerende’ benadering vanuit de maatschappelijke organisatie. Dit houdt bijvoorbeeld in dat een andere vrijwilliger niet het woord neemt voor een vluchteling die nog niet zo goed Nederlands spreekt. 9. Heb aandacht voor ‘diversiteit-sensitief’ werken Om misverstanden op de werkvloer te voorkomen, is het van belang om aandacht te hebben voor ‘diversiteit-sensitiviteit’. Vluchtelingen komen uit een ander land en zijn nog niet altijd bekend met de Nederlandse context. Door met vrijwilligers en beroepskrachten te bespreken hoe je hiermee omgaat en hoe je het bespreekbaar maakt, kun je het soepel en begripvol laten verlopen. 10. Leer van andere beschreven interventies en projecten Op de website van Movisie vind je meer informatie, kennis en effectieven methoden. Klik op de button hieronder om naar de website van Movisie te gaan.

Vrijwilligerswerk wordt in de Coronacrisis gepresenteerd als een noviteit, maar in veel dorpen en kleine kernen in Gelderland (en elders) vormt het al jarenlang de basis van leefbaarheid. De buurtbus, sportverenigingen en dorpshuizen; allemaal draaien zij gedeeltelijk of helemaal op vrijwilligersinzet. Onder druk van de decentralisatie van overheidstaken komen daar steeds meer verantwoordelijkheden bij. Ondanks het belang dat uitgaat van dit werk, en de energie die ermee vrijkomt, dreigen vrijwilligersorganisaties op een burn-out af te stevenen. De vraag is hoe het werk behapbaar en aantrekkelijk georganiseerd kan worden, voor jong en oud. Eerder onderzoek van de Wetenschapswinkel heeft laten zien dat het overdragen van centrale overheidstaken naar het gemeentelijk niveau consequenties heeft voor de relatie tussen lokale publieke instanties (gemeenten, zorginstellingen, woningcorporaties, etc.) en vrijwilligersorganisaties (dorpsbelangenorganisaties, dorpshuizen, Kulturhusen, wijkcentra, etc.). Ook voor de relatie tussen deze vrijwilligersorganisaties en (potentiële) vrijwilligers heeft dat gevolgen. Specifiek bleek dat het aantrekken van nieuwe vrijwilligers, met name jongeren en het interessant en behapbaar organiseren van vrijwilligerswerk belangrijke uitdagingen zijn. Daarnaast is het de vraag in hoeverre de missie en visie (identiteit) van de organisaties van invloed zijn op diens populariteit en functioneren. Deze uitdagingen en vragen vormen de uitgangspunten van dit project, waarin we ons laten inspireren door voorbeelden van vrijwilligerswerk in binnen- en buitenland. Resultaten Onderzoekers en studenten hebben binnen dit project samen gekeken naar inspirerende voorbeelden van vrijwilligerswerk in binnen- en buitenland. Op basis daarvan zijn er 5 aanbevelingen uitgewerkt in een brochure voor organisaties die samenwerken met vrijwilligers: Organiseer je op andere wijze, waardoor je gezamenlijke verantwoordelijkheid krijgt en voelt; Zorg voor een projectmatige aanpak, voor taken met kop en staart, die te overzien zijn en niet binding voor meerdere jaren vragen; Heb aandacht voor opleiding en coaching van vrijwilligers, in het bijzonder voor de jongere, minder ervaren krachten; Benut ideeën en kansen in het dorp en de omgeving; Kijk naar alternatieve manieren van werven en (bedrijfsmatige) samenwerking. Wil je meer weten? En lezen over inspirerende voorbeelden in Nederland? Ga hieronder direct naar de webpagina!

Met deze Kennisboostweek biedt NOV je inspiratie en handvatten om jou te helpen een volgende stap te zetten in het betrekken van meer enthousiaste mensen in het vrijwilligerswerk. In deze week bieden we diverse onderwerpen aan zoals Spontaan (crisis) vrijwilligerswerk, Diversiteit & Inclusie of Trends en Ontwikkelingen in het werkveld, van SDG’s tot een project tussen Jongeren en Vluchtelingen. Geïnteresseerd? Ga direct naar de agenda van de Kennisboostweek via de onderstaande knop.